ΡΕΒΕΚΚΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Διευθύντρια των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα»
«5 εκατ. παιδιά ετησίως πεθαίνουν από οξύ υποσιτισμό»
Της ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΛΙΑΤΣΟΥ
Πέντε εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Αιτία θανάτου: οξύς υποσιτισμός. Από την ίδια αρρώστια υποφέρουν 20 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» έχουν περιθάλψει, από το 2006, 150.000 παιδιά που έπασχαν από υποσιτισμό, χάρη σε θεραπευτικά διατροφικά σκευάσματα. Μιλάμε με τη διευθύντρια των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα» στη χώρα μας, Ρεβέκκα Παπαδοπούλου.
Πόσοι άνθρωποι παγκοσμίως έχουν ελλιπή πρόσβαση σε κατάλληλη τροφή; «Το 2007 ο αριθμός αυτός άγγιξε τα 923 εκατομμύρια. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, 146 εκατομμύρια παιδιά (δηλαδή ένα στα τέσσερα) κάτω των 5 ετών είναι λιποβαρή, ενώ εξήντα εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών παρουσιάζουν απίσχνανση, τρέφονται δηλαδή από τους ίδιους τους ιστούς».
Πόσα παιδιά κινδυνεύουν να πεθάνουν από έλλειψη τροφής;«Ο οξύς υποσιτισμός ευθύνεται κάθε χρόνο για τον θάνατο 5.000.000 παιδιών κάτω των πέντε ετών παγκοσμίως, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το σύνολο των παιδιών που υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό φτάνει τα 20 εκατομμύρια».
Ποιες χώρες έχουν το μεγαλύτερο πρόβλημα; «Η σοβαρή απίσχνανση στην πρώιμη παιδική ηλικία είναι συνηθισμένη στην υποσαχάρια Αφρική, το Κέρας της Αφρικής και τη Νότια Ασία, περιοχές που αποτελούν τις μεγαλύτερες εστίες υποσιτισμού παγκοσμίως».
Τι σημαίνει «υποσιτισμός» και ποιες οι συνέπειές του στον οργανισμό; «Είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίσουμε τον υποσιτισμό από την πείνα, καθώς ο τελευταίος απαιτεί μια αντιμετώπιση που υπερβαίνει κατά πολύ την απλή επισιτιστική βοήθεια. Η πείνα ορίζεται ως έλλειψη θερμιδικής πρόσληψης. Κάθε άνθρωπος που δεν λαμβάνει το κατώτατο όριο των 2.100 θερμίδων ημερησίως θεωρείται ότι υποφέρει από πείνα. Η συνηθισμένη αντιμετώπιση της πείνας είναι η επισιτιστική βοήθεια με τρόφιμα που συμπληρώνουν την ημερήσια θερμιδική πρόσληψη.«Ο υποσιτισμός, ωστόσο, δεν είναι το αποτέλεσμα έλλειψης τροφής. Είναι μια παθολογία που προκαλείται κυρίως από την έλλειψη βασικών θρεπτικών ουσιών. Πλήττει πρώτα και κύρια τα παιδιά κάτω των δύο ετών, αλλά ηλικιωμένοι, έγκυες, άνθρωποι με χρόνιες παθήσεις αποτελούν τις ευπαθείς ομάδες».
Η χώρα μας συμβάλλει στην καταπολέμηση της πείνας και πώς; «Η Ελλάδα χρηματοδοτεί προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας και συνεργάζεται με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων. Στο σύνολό τους οι τρέχουσες εθνικές και διεθνείς πολιτικές για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού έχουν μοιραία μειονεκτήματα. Πολλά προγράμματα σχεδιασμένα να μειώσουν τη θνησιμότητα των παιδιών κάτω των πέντε ετών λόγω υποσιτισμού εστιάζουν στην αλλαγή των συνηθειών των μητέρων, παρέχοντας εμπλουτισμένα μείγματα αλεύρων και εστιάζοντας στη φτώχεια ή την επισιτιστική ασφάλεια. Αυτές οι στρατηγικές είναι σημαντικές, αλλά δεν αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις άμεσες ανάγκες των υποσιτισμένων παιδιών κάτω των τριών ετών. Οι μητέρες στην υποσαχάρια Αφρική, το Κέρας της Αφρικής ή τη Νότια Ασία δεν χρειάζονται απλώς συμβουλές για το τάισμα των παιδιών τους. Χρειάζονται θεραπευτικά και συμπληρωματικά τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας».
Τι προγράμματα εφαρμόζουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα; «Εκπονούν δύο ειδών προγράμματα για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού. Στο ένα περιθάλπονται παιδιά με σοβαρό υποσιτισμό και στο άλλο εστιάζουμε στα μετρίως υποσιτισμένα παιδιά και στην πρόληψη, διανέμοντας σε τακτική βάση τα έτοιμα προς χρήση διατροφικά σκευάσματα ώστε να γίνει η θεραπεία στο σπίτι».
Τι είναι τα διατροφικά σκευάσματα; «Τα θεραπευτικά, έτοιμα προς χρήση διατροφικά σκευάσματα (RUF) είναι υπό μορφήν κρέμας με βάση τα φιστίκια και το γάλα, με όλα τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την αντιμετώπιση του σοβαρού υποσιτισμού οξείας μορφής. Είναι ειδικά σχεδιασμένα για παιδιά και περιέχουν όλες τις θρεπτικές ουσίες για την ανάπτυξη των νηπίων. Συσκευάζονται σε ατομικά, αεροστεγή σακουλάκια από αλουμινόχαρτο, που είναι ανθεκτικά σε βακτηριακές μολύνσεις και εύκολα στη διανομή, ενώ το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να παρασκευαστεί με αυτά χυλός σημαίνει ότι δεν απαιτείται προσθήκη νερού, κάτι που μειώνει τον κίνδυνο μολύνσεων. Επίσης, έχουν μακρά περίοδο διατήρησης, που τα κάνει εύκολα στην αποθήκευση, τη μεταφορά και τη χρήση σε θερμά κλίματα ως ένας αποτελεσματικός τρόπος παροχής γάλακτος σε παιδιά κάτω των τριών ετών».
Σε σχέση με τα συμβατικά τρόφιμα; «Τα ενισχυμένα μείγματα τροφίμων έχουν σημαντικούς περιορισμούς, που τα καθιστούν πολύ λιγότερο αποτελεσματικά σε σχέση με τα RUF στην αντιμετώπιση του υποσιτισμού στα νήπια. Δεν είναι ιδιαιτέρως περιεκτικά σε θερμίδες ή θρεπτικά συστατικά αλλά ακόμα και όταν εμπλουτίζονται με θρεπτικά συστατικά, σπανίως περιλαμβάνουν όλα εκείνα που χρειάζεται ένα υποσιτισμένο παιδί, το οποίο έχει ήδη αδυνατισμένο ανοσοποιητικό σύστημα και μειωμένη ικανότητα να καταπολεμά τις ασθένειες. Επίσης, απαιτούν νερό και χρόνο προετοιμασίας για το μαγείρεμα, ενέχουν τον κίνδυνο λάθους στη δόση, έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής και εύκολα αλλοιώνονται ή γεμίζουν έντομα».
Πόσα παιδιά μπορούν να σώσουν τα RUF; «Από το 2006, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν περιθάλψει 150.000 παιδιά χάρη στα RUF».
Υπάρχει οργανωμένη στρατηγική παροχής επισιτιστικής βοήθειας; «Η σημερινή επισιτιστική βοήθεια εστιάζει στην αντιμετώπιση της πείνας και όχι του υποσιτισμού. Μια σωστή στρατηγική παροχής επισιτιστικής βοήθειας θα κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο για εκατομμύρια υποσιτισμένα παιδιά.»Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούμε την ελληνική κυβέρνηση να επανεξετάσει την ποιότητα της επισιτιστικής βοήθειας για τα παιδιά κάτω των τριών ετών, η οποία παρέχεται μέχρι στιγμής. Με βάση τα νέα δεδομένα, να μετατοπίσει τις προσπάθειές της από τα εμπλουτισμένα μείγματα αλεύρων στην παροχή RUF. Να συμβάλει στις προσπάθειες ώστε τα RUF να διατίθενται σε επαρκείς ποσότητες. Αυτό συνεπάγεται ανεύρεση πόρων και εξεύρεση λύσεων για τη συνέχιση της παραγωγής τους. Να προωθήσει την έρευνα ώστε να αντιγραφεί και να διευρυνθεί το πολλά υποσχόμενο προηγούμενο των RUF, καθώς και να τεκμηριωθούν περαιτέρω τα οφέλη τους, πέρα από τη θεραπεία του σοβαρού υποσιτισμού». *
ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/10/2008
