Χαλκίδα

Η περιοχή της Χαλκίδας κατοικήθηκε από την 3η χιλιετία π.Χ. Σύμφωνα με τις εκδοχές ονομάστηκε έτσι από τη φοινικική λέξη «κάλχη» (πορφυρούχο κοχύλι), ή από τις φλέβες του χαλκού. Τον 7ο αι. π.Χ. πρωτοστάτησε στον αποικισμό της Χαλκιδικής, της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας. Τον 5ο αι. π.Χ. αποτέλεσε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Στους Ελληνιστικούς Χρόνους υπήρξε το μήλο της έριδας ανάμεσα στους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το 478 π.Χ. η Χαλκίδα έγινε μέλος της Δηλιακής συμμαχίας. Το 445 έως το 441 π.Χ. βρισκόταν στην άμεση υποταγή της Αθήνας, το 377 π.Χ. έγινε μέλος της Β΄ Ναυτικής συμμαχίας της Αθήνας και έπειτα περιήλθε διαδοχικά στην κυριαρχία της Μακεδονίας (338 π.Χ.), της Ρώμης (147 π.Χ.). Τότε καταστράφηκε από το Ρωμαίο ύπατο Μόμμιο. Στη Φραγκοκρατία αποτέλεσε μια από τις τρεις βαρονίες. Τον ΙΕ΄ αιώνα, κυριεύτηκε από τους Τούρκους και απελευθερώθηκε το 1833. Οι κάτοικοί της έδωσαν πολλά στον Αγώνα του 1821. Η Χαλκίδα είναι μια ζωντανή εμπορική πόλη με μεγάλη κίνηση, ιδιαίτερα στο λιμάνι της. Συνδέεται με την αντικρινή βοιωτική ακτή με κινητή γέφυρα πάνω από την «κινούμενη θάλασσα» του στενού του Ευρίπου, την παλιρροϊκή κίνηση του νερού. Η ροή προς τη μια κατεύθυνση διαρκεί 6 ώρες . Ο οικοδομικός οργασμός των τελευταίων χρόνων τη γέμισε τσιμεντένιους όγκους, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία της. ΄Εχει 53.584 κατοίκους και απέχει 81 χλμ ΒΔ από την Αθήνα.
Αξιοθέατα αποτελούν:
Η γέφυρα της Χαλκίδας - αρχικά ξύλινη το 540 επί Ιουστινιανού - ανακαινίστηκε το 1858, 1896 και 1962 (η σύγχρονη). Από τη γέφυρα φαίνεται η παλιρροϊκή κίνηση του νερού. Τώρα πια η κίνηση των αυτοκινήτων γίνεται από την σύγχρονη "κρεμαστή" γέφυρα.
Η γέφυρα στο στενό του Ευρίπου
Η νέα. σύγχρονη "κρεμαστή" γέφυρα
Η μεσαιωνική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής - βυζαντινό αρχικά μνημείο, που μετασκευάστηκε το 14ο αι. από τους Ενετούς – στο κέντρο της συνοικίας Κάστρο.
Το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται στις τρεις γοτθικές αίθουσες του μεσαιωνικού τείχους. Εκθέματα λαϊκής τέχνης.
Οι Καμάρες - το μεσαιωνικό υδραγωγείο - και η μαρμαρένια κρήνη.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο (παραμένει κλειστό μετά τους σεισμούς του 1981) περιλαμβάνει ευρήματα από ανασκαφές σε διάφορες περιοχές του νησιού και κυρίως στην Ερέτρια (σύμπλεγμα από το αέτωμα του ναού του Δαφνηφόρου Απόλλωνα, 5ος αι. π.χ.). κεραμική πρωτοελλαδική, μυκηναϊκή, κλασική, ελληνιστική, γλυπτά ελληνιστικά, ρωμαϊκά.
Ο πύργος στην οδό Μπαλαλαίων, που συνιστούσε την πρόσοψη μεσαιωνικού αρχοντικού.
Ο τουρκικός πύργος του Καράμπαμπα και το τουρκοβενετσιάνικο φρούριο Βελή-Μπαμπά. Εδώ θάφτηκε ο συγγραφέας-λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας.
Το τουρκικό τζαμί (πιθανόν 17ου αι.), που στεγάζει τη βυζαντινή συλλογή -κεραμικά και γλυπτά παλαιοχριστιανικά, βυζαντινά και μεταβυζαντινά, ψηφιδωτά δάπεδα, ενετικοί θυρεοί, τουρκικά ανάγλυφα κ.ά.
Η Δημοτική Πινακοθήκη - ιδρύθηκε το 1968 με ιδιωτική δωρεά. Περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής.
Το στενό του Ευρίπου